Lịch sử Trường Trung học phổ thông Ngô Thì Nhậm

Ngày 10 tháng 10 năm 1977, giữa lúc Thủ Đô hân hoan kỉ niệm 23 năm Giải phóng thì ở một miền quê ngoại thành giàu truyền thống cách mạng, truyền thống hiếu học, quê hương của nhà giáo đạo cao đức trọng Chu Văn An, đã ra đời một ngôi trường mới: Trường vừa học và làm Thanh Trì, tiền thân của trường Ngô Thì Nhậm ngày nay.

Đúng ngày thành lập, cũng là ngày khai trường, được tổ chức tại sân kho hợp tác xã, bốn bề bát ngát hương đồng gió nội đầu mùa gặt. Lúc đó trường có 4 lớp với 170 học sinh đầu cấp và 8 giáo viên. Những buổi học đầu tiên lớp học còn phải nhờ vào cửa hàng rau, vào nhà kho hợp tác. Một thực tế đầy ắp khó khăn, trở ngại và gian truân đòi hỏi thầy trò phấn đấu để tồn tại và phát triển. Tiếng trống trường đã thôi thúc tâm huyết yêu nghề, yêu trò, đã cổ vũ tập thể giáo viên vượt qua thử thách. Dù còn đơn sơ thiếu thốn nhưng công việc vẫn không bao giờ chán nản. Trái lại hoàn cảnh ấy khơi gợi đức kiên trì và trách nhiệm, làm trỗi dậy trí quyết tâm đối với ngôi trường non trẻ. Suốt 10 năm trời trường trong cảnh tre nứa lá, mấy lần bão xô đổ, bao nhiêu ngày mưa dông, mái dột, rồi gió bấc vách thưa, tưởng như khó bề dạy học nổi. Với sự nỗ lực chỉ tiến không lùi, thầy và trò nhà trường đã trụ vững.

Ý thức được rằng vào những năm cuối của thập kỷ 70 và những năm đầu 80 của thế kỷ 20, đất nước vừa bước ra khỏi cuộc chiến tranh, sự yếu kém của một nền kinh tế bao cấp, khủng hoảng trầm trọng thì không dễ gì một sớm một chiều nhà trường có được một cơ ngơi đàng hoàng và đầy đủ tiện nghi trang thiết bị để đáp ứng nhu cầu cho các hoạt động. Tập thẻ giáo viên đã đoàn kết nhất trí cùng chung nhận thức là phải cần cù sáng tạo trong mọi nội dung và hình thức để hoạt động giáo dục đạt được chất lương, để tồn tại và tiếp tục phát triển. Chính nhờ vậy các thầy cô giáo và học sinh những khóa học đầu và đồng tâm hiệp lực vừa học, vừa lao động sản xuất, vừa chăm lo các hoạt động tạo nên nề nếp đạo đức và học tập tốt. Song song với vừa chăm lo chất lượng dạy chữ dạy người trường Ngô Thì Nhậm từ buổi sơ khai, cũng đã quan tâm đến dạy nghề truyền thống: thuê, ren, gieo trồng cây giống, làm vật liệu xây dựng… đã quan tâm đến giảng dạy thể dục, rèn luyện thể thao, ca hát, thăm quan cắm trại để khẳng định mục tiêu giáo dục toàn diện của nhà trường.

Tuần qua đi, tháng qua đi, 10 năm tròn tre nứa lá, trường đã tạo cho mình một sự nghiệp ổn định và phát triển tốt và đã gặt hái những thành quả bước đầu. Một khuôn viên sư phạm xanh tươi, sạch đẹp. Một tập thể học sinh ngoan, hạnh kiểm tốt, học tập chuyên cần, chất lượng văn hóa vững vàng. Khóa thi tốt nghiệp đầu tiên đạt loại khá ngang bằng các trường đã có bề dày truyền thống của ngành giáo dục thủ đô. Số học sinh tiên tiến tăng nhanh, số học sinh giỏi thêm đông. Những giải nhất, giải nhì, những huy chương đạt được trong các cuộc thi cấp Thành phố; Tất cả như hoa thơm, trái ngọt báo hiệu của sự bội thu ở các năm học sau.

Mười năm tròn ngôi trường tre nứa lá, 8 năm liền được công nhận là trường tiên tiến và nhiều bằng khen giấy khen đã ghi nhận sự phấn đấu vượt bậc của tập thể giáo viên giầu nghị lực, giầu tài năng. Trường đã có được một thực tiễn phong phú để xác định về những nhận thức, những nội dung, những biện pháp giáo dục đúng hướng, đúng mục tiêu và có hiệu quả đặt nền móng cho nhà trường vươn tới một hiện thực có thể tự hào, tin tưởng và để tiếp bước cuộc hành trình phát triển.

Ngày 19 tháng 5 năm 1987, trường chuyển địa điểm ra cơ sở mới hôm nay trên mảnh đất “ Địa linh nhân kiệt” quê hương Ngô Thì Nhậm. Kể từ đây, trường sang trang sử mới của vị thế ổn định lâu dài, tính chuyện sâu rễ bền gốc cho một cây đời vĩnh viễn xanh tươi. Với thành quả sẵn có, nay thêm điều kiện thuận lợi của cơ sở vật chất, với công cuộc đổi mới của Đảng, trường THPT Ngô Thì Nhậm đã hoạch định cho mình một kế hoạch phấn đấu lâu dài và vững chắc. Mặc dầu học sinh đầu cấp tuyển vào trường với điểm chuẩn thấp, trường Ngô Thì Nhậm vẫn nỗ lực tăng thêm số lượng và phấn đấu nâng cao chất lượng để đáp ứng nhu cầu nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực và bồi dưỡng nhân tài cho quê hương đất nước. Thấm nhuần lời dạy của Bác Hồ: “Việc thi đua dạy tốt, học tốt phải trên nền tảng giáo dục tư tưởng chính trị” nên nhiều năm tiếp theo, trường luôn coi trọng việc bồi dưỡng nhân cách cho học sinh mà thể hiện ở việc giáo dục nếp sống kỷ luật, lễ phép, văn minh thanh lịch, tấm lòng nhân ái, uống nước nhớ nguồn, làm nhiều việc tốt, chống mọi tệ nạn xã hội… Bằng nhiều nội dung phong phú thiết thực, hình thức hấp dẫn phù hợp tâm lý lứa tuổi, những khả năng tiền ẩn trong học sinh được khơi gợi, những nét đẹp trong sáng hồn nhiên dần hội tụ trong tác phong, trong hoạt động học tập hàng ngày. Làm trò ngoan, làm con hiếu thảo là đề tài là mục tiêu vẫy gọi lớp học sinh mới. Tiếp đến là vấn đề có tầm quan trọng đặt biệt là trí dục, việc học văn hóa. Cả trường coi đây là sợi chỉ đỏ xuyên suốt các hoạt động giáo dục. Tập trung đầu tư cho chất lượng dạy và học đã trở thành quyết sách trọng yếu nhất của trường. Trong đó đầu tư cho bài soạn, cho đổi mới phương pháp giảng dạy, cho quản lý và hướng dẫn học tập cho học sinh là những công việc trung tâm. Đầu tư điều kiện để phát huy tài năng sư phạm của các thầy cô bằng nhiều hình thức cụ thể để hướng tới mục tiêu phấn đầu trở thành giáo viên giỏi, giảng dạy sáng tạo. Đồng thời trường còn quan tâm tổ chức nhiều hội nghị chuyên đề khoa học phục vụ giáo dục và giảng dạy với phương châm thiết thực và bổ ích đã góp phần đẩy mạnh phong trào thi đua giảng dạy đạt hiệu quả tốt. Phong trào viết sáng kiến kinh nghiệm, hội thảo khoa học ở các tổ chuyên môn được duy trì thường xuyên. Khiêm tốn, chân thành học hỏi đồng nghiệp là con đường ngắn nhất để từng bước nâng cao năng lực sư phạm của từng giáo viên. Năm học sau nhiều hơn năm học trước, sáng kiến kinh nghiệm của giáo viên trường THPT Ngô Thì Nhậm đã được hội đồng khoa học cấp thành phố xếp hạng. Năm học nào giáo viên trường THPT Ngô Thì Nhậm dự thi giáo viên giỏi cấp Thành phố các môn học cũng đạt được từ giải Nhì đến giải khuyến khích. Trường cũng đã mở rộng mối giao lưu trao đổi kinh nghiệm với nhiều trường trong thành phố và một số trường ở Nam Định, Hải Phòng, Thành phố Hồ Chí Minh…

Những thành quả đạt được đều được gắn với tâm huyến, trí tuệ tài năng của tập thể giáo viên đã kiên trì dồn sức cống hiến. Những thành quả đó đều gắn với việc không ngừng nâng cao vai trò lãnh đạo sáng suốt, sát thực tế của Chi bộ, của sự tiên phong gương mẫu, của mỗi đồng chí Đảng viên. Những thành quả đó đều gắn với việc xây dựng tập thể đoàn kết, đẩy mạnh thi đua và cuộc vận động “ Kỷ cương Tình thương Trách nhiệm” của hoạt động công đoàn. Những thành quả đó đều gắn với sự tích cực, năng động tổ chức các hoạt động tập thể của đoàn thanh niên. Trường THPT Ngô Thì Nhậm lớn lên với tuổi 20 cùng vóc dáng thanh xuân đầy triển vọng.

Bước vào những năm đầu thế kỷ 21, toàn trường phấn khởi nhằm đến cột mốc tuổi 35 trưởng thành. Cuộc hành trình mới tiếp tục chuyển biến. Điều kiện cơ sở vật chất tiếp tục được nâng cấp và xây dựng thêm, đáp ứng được nhu cầu đổi mới phương thức hoạt động và giảng dạy thuận lợi, đạt kết quả hơn. Về nhân sự đã diễn ra một cuộc chuyển giao thế hệ. Tập thể lãnh đạo, giáo viên, công nhân viên đã trẻ hóa. Trong đó có một phần là lớp học sinh cũ của trường. Sức thanh xuân và nhiệt tình hun đúc những quyết tâm mới để thực hiện nhiều ý tưởng mới đầy năng động. Điều đáng quý và đáng mừng là quá trình phát triển của nhà trường như một dòng chảy liên tục, không ngừng nghỉ. Sự tiếp nối giá trị tinh thần, những bài học quí báu vè tinh thần kiên trì quyết tâm vượt qua khó khăn của những ngày đầu gian khổ vẫn còn ngưng đọng. Mấy năm gần đây, nhiều nội dung hoạt động được cách tân, được đầu tư phù hợp với thực tế có chiều sâu. Công tác đức dục vẫn được chăm sóc tốt, được tác động bởi những cuộc vận động tuổi trẻ học tập lập thân lập nghiệp. Các hình thức sinh hoạt chuyên đề… với vai trò tự quản của Đoàn, của lớp được phát huy tốt. Công tác trí dục được thể hiện quyết liệu và phong phú hơn. Mục tiêu phấn đầu là giáo viên giỏi vẫn được phát huy và đạt kết quả 100% giáo viên đạt chuẩn cấp trung học. Trong cơ chế cho phép nhà trường tạo mọi điều kiện về kinh tế, động viên giáo viên đi học nâng cao trình độ. Đến nay đã có 20% cán bộ giáo viên đạt học vị Thạc sĩ, Tiến sĩ và sẽ nhiều hơn  nữa ở những năm kế tiếp. Mục tiêu đạt chất lượng cao về học tập vẫn là điều nung nấu và quyết tâm đầu từ. Sự chăm sóc chất lượng đại trà đi đôi với chăm sóc khối học sinh khá, học sinh giỏi được đồng bộ. Trong các kỳ thi học sinh giỏi cấp thành phố, trường Ngô Thì Nhậm có tới 156 học sinh đạt giải, trong đó có nhiều giải nhất, giải nhì ở các bộ môn trọng điểm. Có 2 em được vào đội tuyển đi thi cấp Quốc gia. Nhờ mặt bằng trí dục được duy trì và nâng lên, tỷ lệ học sinh tốt nghiệp luôn vượt trên 99% và học sinh và đại học, Cao đẳng đã lên tới 35-40%, có những em đạt thủ khoa trường Đại học.

Nhìn lại chặng đường 44 năm, sự nghiệp xây dựng và trưởng thành của trường THPT Ngô Thì Nhậm là những trang sử vẻ vang, đáng tự hào của các thế hệ giáo viên, học sinh và nhân dân trong vùng. 44 năm xây dựng và trưởng thành, 40 năm liên tục, trường THPT Ngô Thì Nhậm đạt danh hiệu tập thể lao động tiên tiến,  xuất sắc, Đảng bộ  vững mạnh, Công đoàn cơ sở trường học vững mạnh xuất sắc , Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh xuất sắc. Nhà trường đã được đón nhận nhiều cờ thưởng, bằng khen của Thành phố và Trung ương. Công sức của bao thế hệ thầy và trò đã đồng tâm đóng góp, nâng niu cống hiến thật xứng đáng và tốt đẹp. Ngôi trường 44 tuổi xuân hiện lên qua dòng thơ thêu trong bức trướng của học sinh khối 12 năm học 2000-2001 tặng trường:

“ Hoa của đất
Là ngôi trường ta đó
Sừng sững giữa trời tỏa hương theo gió
Dù có rời xa, lòng vẫn tự hào”

Bông hoa kỳ diệu đó nở trên cây đời vĩnh viễn xanh tươi, sâu rễ, bền gốc theo năm tháng mà các ngành, các cấp, các lực lượng trong và ngoài trường ưu ái vun trồng thật vô cũng quí giá./.